به نقل از «خبرگزاری میزان»

یک بام و دو هوای تئاتر در روزهای سخت کرونایی/بازیگران عرصه نمایش خانه‌نشین شدند

تاریخ انتشار: ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۴۷۳۵۹

طی دو سال گذشته شاید شروع به فعالیت سینماها آنقدر شک و تردیدی از جهت خطرات کرونایی با خود به همراه نداشت که اجرای برخی نمایش‌های برای عوامل به ویژه بازیگران دلهره و ترس ابتلا به ویروس کرونا را به همراه داشته است.

خبرگراری میزان - کرونا طی دو سال اخیر به خیلی از مشاغل در همه عرصه‌ها به ویژه مشاغل هنری صدمه زد اما با یک بررسی ساده می‌توان دریافت که شاید بیشترین صدمه در مشاغل هنری متوجه عرصه هنرهای نمایشی شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تئاتر از جمله هنرهایی است که بعضا در سالن‌های کوچک و جمعیت زیاد با حضور بازیگران در کنار هم و در مقابل تماشاچی آن هم در فاصله‌ای نزدیک اجرا می‌شود و با بروز کرونا در جهان شاید به دلیل تعداد نفراتی که در یک سالن برای اجرا و تماشای یک اثر دور هم جمع می‌شوند این تفکر را ایجاد کرد که می‌تواند بیشتر از هر هنر دیگری برای هم هنرمندان و هم مخاطبان خطرناک باشد.

طی دو سال گذشته شاید شروع به فعالیت سینماها آنقدر شک و تردیدی از جهت خطرات کرونایی با خود به همراه نداشت که اجرای برخی نمایش‌های برای عوامل به ویژه بازیگران دلهره و ترس ابتلا به این ویروس را به همراه داشت و در این میان بسیاری از هنرمندان در این عرصه به ویروس کرونا مبتلا شدند و روزهای سختی را پشت سر گذاشتند.

تمامی این اتفاقات تا به امروز دست به دست هم داد و باعث شد بسیاری از نمایش‌ها با تمایل خود گروه‌ها و برای پیشگیری از خطرات جانی ناشی از کرونا برای هنرمندان تعطیل شوند، اما این تعطیلی فقط نگرانی‌های یک طرف ماجرا را برطرف کرده و از سوی دیگر بیکاری بازیگران و عوامل عرصه نمایش را به همراه داشته و شرایط را برای این قشر هنرمند بیشتر از هر زمان دیگری سخت کرده است.

بسیاری از هنرمندان عرصه تئاتر طی دو سال اخیر بیکار و بدون هیج درآمدی با مشکل معیشت خود مواجه شده و شرایط سختی را پشت سر می‌گذارند.

ناهید مسلمی در گفت‌وگو با میزان به وضعیت عرصه نمایش اشاره و ابراز کرد: در شرایط فعلی بازگشایی سالن‌های نمایشی و الزام رعایت پروتکل‌های بهداشتی در بخش استفاده از نیمی از ظرفیت سالن‌های تئاتر در بحث اقتصادی برای گروه‌های تئاتری چالش‌های زیادی را به واسطه مسائل مالی به وجود آورده است و باید مسئولین به فکر این مسئله باشند.

این بازیگر رادیو با تاکید بر به کارگیری راه‌های جدید برای کمک به هنرمندان تئاتر بیان کرد: به نظرم در این دوران نقش تلویزیون و شبکه ۴ در بحث حمایت از تولیدات تله تاتر‌ها که روزگاری رونق زیادی در شبکه ۴ داشت می‌تواند خیلی از مشکلات اقتصادی و معیشیتی تئاتری‌ها را حل کند.

***در این میان اما برخی به اجرای نمایش‌های خود به شکل آنلاین پرداختند که در همان روزهای ابتدایی به دلیل عدم استقبال مخاطب از این شیوه نیز فورا از چرخه عرصه نمایش حذف شد، اما با نارنجی شدن وضعیت شهرها در برهه‌های مختلف و اجازه فعالیت برای تئاتری‌ها آن هم با ظرفیت پنجاه درصدی مخاطب در سالن‌ها برخی گروه‌ها به اجرای نمایش‌های خود پرداختند اما به دلیل اوج گیری دوباره کرونا تعطیل شدن‌های غیره منتظره سالن‌ها و ریزش شدید مخاطب به دلیل ترس از حضور در سالن نمایش بسیاری از گروه‌های تئاتری قید اجرای نمایش‌های خود را زدند و کلا خانه نشین شدند.

امروز اما دغدغه اکثر هنرمندان حمایت از اهالی عرضه نمایش است، درسا درخشان بازیگر نمایش «خدای کشتار»  در گفت‌وگو با میزان پیرامون وضعیت این روز‌های تئاتر گفت: کرونا و تعطیلی‌های پشت سرهم در تئاتر باعث شده است تا مردم کمتر به تماشای تئاتر بنشینند و این نشان دهنده وضعیت بسیار بد تئاتر در کروناست.

او ادامه داد: پیش از کروناهم حال تئاتر مساعد نبود و امروز بسیار بدتر از گذشته شده است چراکه ظرفیت سالن‌ها و تعطیلی‌های مداوم روی تعداد مخاطبین تاثیر بسیاری داشته است. این روزهاهم که می‌بینیم سالن‌های خصوصی باز هستند و سالن‌های دولتی بسته و این نشان از عدم اتحاد و یک دست بودن این عرصه است، فکر می‌کنیم اهالی تئاتر باید پشت هم باشند و در کنار یکدیگر قرار بگیرند، چراکه کسی به فکر تئاتر نیست و باید خودمان به فکر خودمان باشیم.

***این روزها باز هم برخی گروه‌های تئاتری مانند سینماها با وجود اعلام تعطیلی عرصه سینما و تئاتر از سوی اتاق اصنفاف ایران مشغول فعلالیت هستند اما بیشتر آنها با مشکل عدم استقبال مخاطبان و نفروختن بلیت مواجه شده‌اند.و به نظر می‌رسد با ادامه این شرایط همین گروه‌های کمی هم که به اجرای آثار خود در هر شرایطی می‌پردازند رفته رفته به دلیل عدم استقبال مخاطب کار خود را تعطیل کنند و به سراغ مشاغل دیگری بروند و این اتفاق می‌تواند نابودی تدریجی عرصه نمایش را با خود به همراه داشته باشد.

با سرعتی که در واکسیناسیون کشور صورت گرفته و از طرفی آغاز واکسناسیون هنرمندان که از هفته‌های گذشته به شکل خوبی در حال انجام است امید می‌رود با کاهش تنش‌های ناشی از کرونا و کاهش ابتلای مردم به این ویروس بار دیگر چراغ عرصه نمایش روشن شود.

لازم به ذکر است عرصه تئاتر در حالی امروز به وضعیت بدی از موقعیت رسیده است که در سال‌های قبل از شیوع کرونا به اوج قدرت خود در جذب مخاطب رسیده بود که با بروز ویروس کرونا با چنین شکست بزرگی مواجه شد.

انتهای پیام/

برچسب ها: اخبار تئانر هنرهای نمایشی

منبع: خبرگزاری میزان

کلیدواژه: هنرهای نمایشی عرصه نمایش طی دو سال نمایش ها گروه ها سالن ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۴۷۳۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«شهر آفتاب مهتاب» اتفاقی آوانگارد در تئاتر دهه ۴۰

به گزارش خبرگزاری مهر، نهمین برنامه از سلسله جلسات نمایش فیلم تئاترهای شاخص با همکاری مشترک انجمن صنفی منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران، چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، به نمایش فیلم تئاتر «شهر آفتاب مهتاب» به نویسندگی علی حاتمی و کارگردانی عباس جوانمرد (محصول ۱۳۴۵) اختصاص داشت.

پس از نمایش این فیلم تئاتر، نشست نقد و بررسی آن با حضور عباس غفاری (میزبان) و سیدمحسن حسن‌زاده (منتقد تئاتر) برگزار شد.

عباس غفاری در این برنامه گفت: این نمایش جز اولین تجربیات علی حاتمی در ادبیات فارسی و شعر کهن است. او در ادامه نیز در آثار دیگر چنین تلاشی را پی می‌گیرد و آثار مهمی را خلق می‌کند. «شهر آفتاب مهتاب» از جمله آثاری است که فقط برای ضبط تلویزیونی آماده شده و روی صحنه نرفته است.

سیدمحسن حسن‌زاده در ادامه این برنامه گفت: اگر بخواهیم درباره این نمایش صحبت کنیم باید در ۲ سطر بگویم که این اثر اتفاق بزرگ و سترگی در تاریخ نمایش ما است. زیرا پیشنهاد جدیدی در متن و کار گروهی در آن اتفاق می‌افتاد. البته اگر بخواهیم تنها با دیدن این نمایش، گروه هنر ملی را قضاوت کنیم، کم لطفی کرده‌ایم. زیرا این اثر تنها یکی از تجربیات گروه هنر ملی و از پیشنهادات آقای جوانمرد در آن زمان بوده است. در حقیقت پیشینه تشکیل گروه هنر ملی که به میانه دهه سی بر می‌گردد، اهمیت بیشتری دارد. زیرا اگر به این اتفاق از منظر تاریخی نگاه کنیم، باید بگوییم آنها در آن زمان پیشنهاد جدید، بدیع و حتی آوانگاردی را اراdه کرده‌اند و از همین رو باید مورد توجه قرار گیرند.

وی افزود: لازم است بگویم که شرایط هنرهای نمایشی ما تا پیش از سال ۳۲، خیلی نمود و گستردگی نداشته است. به هر حال همه این شکل از فعالیت‌ها در خیابان لاله‌زار و در تئاتر فردوسی، تئاتر دهقان و تماشاخانه‌های کوچکی چون تئاتر نصر با متون غربی و ترجمه شده‌ای که معمولا خود مرحوم نوشین (به عنوان چهره شاخص آن عصر که تئاتر فردوسی را پایه‌گذاری می‌کند)، آنها را آماده می‌کرده، جریان داشته است. بنابراین تمام آنچه که از آن زمان به ما ارث رسیده است، متون غربی ترجمه شده‌ای است که پیشنهاد اجرایی به آن صورت نداشته است. شاید بتوان گفت که متون ادبی هستند که انگار برای اجرا رفتن ترجمه نشده‌اند. آقای جوانمرد در مصاحبه‌ای می‌گوید: «نوشین خودش واژه‌ها را کمی صیقل می‌داد و باتوجه به تجربه و آگاهی که داشت آماده می‌کرد که در زبان بازیگر بگردد تا بتواند واژگان را به صورتی ادا کند که آن طمطراق و عصا قورت داده‌گی که آن زمان روی صحنه در بازی بازیگران نمود داشته، کمتر شود. البته او نیز به اینکه متون غربی مرجع اصلی فعالیت هنرهای نمایشی ماست، اعتقاد داشته است.» با این همه این اتفاق تا بعد از کودتای ۲۸ مرداد ادامه پیدا می‌کند.

این منتقد تئاتر در ادامه بیان کرد: بعد از کودتای ۲۸ مرداد با آتش کشیدن تئاتر سعدی و تعطیلی کلی هنرهای نمایشی در آن مقطع زمانی، جمع کوچکی به صورت اتفاقی در منزل شاهین سرکیسیان جمع می‌شوند. اکثر این افراد در آن زمان هنرجویان هنرستان هنرپیشگی بودند که از بد اتفاق به کودتای ۲۸ مرداد برخورد کرده و تمام آموخته‌های آن‌ها بی‌ثمر و بی‌نتیجه مانده بود. در حالی که عطش کار کردن و تجربه کردن را داشتند. عباس جوانمرد، علی نصیریان، فهیمه راستکار، جمشید لایق، اسماعیل داورفر، خجسته کیا تعدادی از افراد حاضر در آن جمع بودند. وقتی امروز ما به تجربیات و اتفاقاتی که در آن منزل از سر گذرانده می‌شود، نگاه می‌کنیم، می‌توانیم بگوییم که آنجا یکی از جایگاه‌ها و پایگاه‌هایی است که بسیار در تاریخ هنرهای نمایشی ما اثرگذار است. زیرا از دل آن پیشنهادهایی بیرون آمده و اجرایی می‌شود که بعدها مشخصا می‌تواند اثرگذار باشد و جریانی را در هنر تئاتر ایجاد کند.

حسن‌زاده در ادامه گفت: آنچه که از عباس جوانمرد نقل می‌شود و ما به استناد آن می‌توانیم به واژگانی چون تئاتر مردمی و ملی برسیم؛ سال‌هاست بر سر زبان‌ها بوده و از سوی دولت‌های مختلف با آن بازی می‌شود تا به تعریفی برسند ولی اساسا شاید رسیدن به یک تعریف بزرگ‌ترین اشتباهی است که در این زمینه در حال رخ دادن است. در واقع این واژگان ماحصل تلاشی است که در این چند سال در منزل شاهین سرکیسیان اتفاق می‌افتد. البته شاهین سرکیسیان هم بسیار به متون غربی اعتقاد داشته است و از همین رو شروع به کار کردن این متون می‌کند اما آنها جایی برای اراdه آنچه که تجربه کرده‌اندT ندارند. بنابراین همان منزل کوچکی را که در خیابان رشت با مادر خود زندگی می‌کند، تبدیل به محفل تمرین، گعده و گفت‌وگو و صحبت می‌کند. اما این تجربیات بی‌نتیجه بوده و به صحنه ختم نمی‌شود.

وی ادامه داد: عباس جوانمرد، به این پیشنهاد فکر کرده و به سراغ یکی از متون هدایت می‌رود و متن داستان «درد و دل‌های آ میز یدالله» را تبدیل به نمایشنامه «محلل» کرده و آن را با علی نصیریان شروع به تمرین می‌کنند. در حقیقت در آنجا این تلنگر که ما در متن نمایشی به زبان جدیدی برسیم که بتواند با گستره بیشتری از مردم عادی ارتباط برقرار کند، زده می‌شود. بنابراین تلاش برای رسیدن به این زبان در مقابل زبان ترجمه‌ای که در آن زمان وجود داشته، نقطه‌ای می‌شود که تحول اولیه را ایجاد می‌کند.

وی افزود: عباس جوانمرد می‌گوید که برای رسیدن به این زبان و در حین تمرین‌ها، با علی نصیریان به مناطق جنوب شهر می‌رفتند تا ببینند که مردم عادی چطور صحبت می‌کنند و متوجه شوند که چطور می‌شود آنها را به کلام نمایشی یا دیالوگ درآورد. در نهایت فرجام این اتفاق تبدیل به اجرایی می‌شود که به دعوت مرحوم خانلری در دانشگاه تهران روی صحنه می‌آید. جوانمرد می‌گوید وقتی اجرا تمام شد، کل سالن فردوسی دانشگاه تهران در حیرت فرو رفته بود. چون آن مراسم مربوط به بزرگداشت صادق هدایت بود و قسمتی از آن به اجرای متن «محلل» اختصاص داشت. جوانمرد می‌گوید بعد از این سکوت، وقتی نور روی ما آمد، تماشاگران بدون درنگ ایستادند و شروع به تشویق ما کردند. حتی آقای سرکیسیان هم بعد از دیدن این تشویق باور کرد که ما می‌توانیم به سراغ زبان و کاراکترهای دیگری در متون نمایشی خود برویم.

این منتقد تئاتر در پایان صحبت‌هایش بیان کرد: آنها در موقعیتی این کار را انجام می‌دهند که هیچ پیشنهاد جدید و زبان متفاوتی غیر از آن زبان ترجمه‌ای روی صحنه نرفته بوده است. به این ترتیب روشنفکران آن زمان ناگهان با شکل تازه‌ای از اجرا و زبان مواجه می‌شوند. در واقع این نقطه شروعی بوده است که علی نصیریان و عباس جوانمرد تصمیم می‌گیرند تا فاز خود را از گروهی که سرکیسیان دور خود جمع کرده بود، جدا کنند و روی نمایش‌هایی کار کنند که قرار است تصویری از جامعه و مردمان خودشان ارایه دهد. این جسارت در آن مقطع زمانی به قدری اهمیت داشته است که باید بگویم شاید همین اتفاق سبب شده تا ما به مرور زمان با نمایشنامه‌نویسان و گروه‌هایی مواجه شویم که از دل این تجربه اعتقاد پیدا کردند که می‌شود اتفاق دیگری را رقم زد.

کد خبر 6095470